BuzzerBeater Forums

BB Poland > [U21] Litwa

[U21] Litwa

Set priority
Show messages by
From: Kulfix

This Post:
00
144494.5 in reply to 144494.4
Date: 5/21/2010 11:08:37 AM
Overall Posts Rated:
44
...Ukształtowanie powierzchni nizinne, o rzeźbie polodowcowej, średnia wysokość 99 m n.p.m. Wybrzeże morskie jest przeważnie niskie i wyrównane, wnętrze kraju zaś nizinne z licznymi formami polodowcowymi. Większa część powierzchni Litwy znalazła się w zasięgu zlodowacenia wałdajskiego. Przeważają równiny moreny dennej, pojeziorno-lodowcowe i sandrowe z wydmami śródlądowymi. W zachodniej części Wysoczyzna Żmudzka (wysokość do 234 m), na południowym wschodzie (na pograniczu z Białorusią) Pojezierze Litewskie (Wileńskie) rozdzielone dolinami Niemna i jego dopływu Wilii na 3 oddzielne wzniesienia, Sudawskie, Dzukijskie i Auksztockie. Wąski pas pobrzeża nad Zalewem Kurońskim, odgrodzony od Morza Bałtyckiego Mierzeją Kurońską z wielkimi wałami wydm, na południu delta Niemna.

Litwa posiada niewiele własnych bogactw naturalnych – jest zasobna głównie w złoża torfu, żwiru, dolomitu, anhydrytu i bursztynu. Litwa leży w strefie lasów mieszanych, na ubogich glebach piaszczystych rosną bory sosnowe z sosną zwyczajną, a na glebach żyźniejszych lasy świerkowe ze świerkiem pospolitym z udziałem drzew liściastych lub dąbrowy z dębem szypułkowym, a na południu lasy dębowo-grabowe. Lesistość kraju wynosi 26%, pastwiska zajmują 17% powierzchni. Liczne torfowiska (ponad 6 tys.) zajmują ok. 5% powierzchni kraju, szczególnie rozległe na Wysoczyźnie Żmudzkiej.

Rozwinięta gęsta sieć rzek (na 1 km2 przypada 0,4 km rzeki) typu równinnego, wolno płynące, meandrujące o szerokich dolinach. Zasilane są przede wszystkim wodami ze stopionych śniegów, co jest przyczyną gwałtownego wzbierania stanów wód na wiosnę i występowaniem licznych powodzi. Największe rzeki to: Niemen – o długości całkowitej 937 km, natomiast w granicach Litwy 469 km, którego dorzecze zajmuje prawie 70% powierzchni terytorium Litwy – wraz z dopływami: Wilią, Niewiażą, Dubissą oraz górny bieg Windawy. Najdłuższą rzeką płynącą w całości na terytorium Litwy jest rzeka Święta, o długości 246 km. Na Litwie znajduje się łącznie ok. 6 tys.[14] jezior, które zajmują ok. 914 km2, czyli 1,4% powierzchni kraju. Najwięcej jezior znajduje się na Nizinie Wilejsko-Żejmiańskiej, głównie pochodzenia polodowcowego. Największe jezioro to Dryświaty, najgłębsze Tauroginie (maksymalna głębokość 60,5 m), najdłuższe (typu rynnowego) to Oświe o długości 30 km.

Klimat umiarkowany ciepły, przejściowy między morskim nad wybrzeżem bałtyckim i o wzrastających ku wschodowi cechach kontynentalnych, występują charakterystyczne silne wiatry i szybkie zmiany pogody. Średnia temperatura w styczniu od –7 °C na wschodzie do 0 °C na wybrzeżu, w lipcu ok. 17-18 °C. Najniższą temperaturę: –42,9 °C, odnotowano 1 lutego 1956 w mieście Uciana, najwyższą: 37,5 °C, odnotowano 30 lipca 1994 roku w miejscowości Jeziorosy. Opady głównie latem, średnio roczne wynoszą ok. 600-800 mm i więcej, szczególnie w zachodniej części Wysoczyzny Żmudzkiej.


From: Kulfix

This Post:
00
144494.6 in reply to 144494.5
Date: 5/21/2010 11:10:49 AM
Overall Posts Rated:
44
Litwa jest najbardziej jednolitym narodowościowo państwem spośród wszystkich państw bałtyckich, największą grupą etniczną są Litwini (2864 tys.[21] osób), którzy stanowią 84,6% ogółu mieszkańców. Znaczące mniejszości narodowe to Polacy liczący ok. 212,1 tys.[21] osób (6,3%) i Rosjanie liczący 173,3 tys.[21] osób (5,1%).

Polacy są największą mniejszością narodową, skupioną przede wszystkim na Wileńszczyźnie, w południowo-wschodniej części Litwy (Polacy na Litwie), administracyjnie jest to okręg wileński (26%), w poszczególnych gminach jak wileńska (61%) czy solecznicka (80%) Polacy są większością.

Rosjanie są skoncentrowani głównie w dwóch miastach, gdzie stanowią znaczące mniejszości, w Wilnie (14%) i w Kłajpedzie (28%) oraz gminie Wisaginia, gdzie stanowią większość (55%).

Według spisu powszechnego z 2001 roku społeczeństwo państwa litewskiego składało się z następujących narodowości i grup etnicznych:

* Litwini: 2 907 293 (83,45%)
* Polacy: 234 989 (6,74%)
* Rosjanie: 219 789 (6,31%)
* Białorusini: 42 866 (1,23%)
* Ukraińcy: 22 488 (0,65%)
* Żydzi: 4007 (0,12%)
* Niemcy: 3243 (0,09%)
* Tatarzy: 3235 (0,09%)
* Łotysze: 2955 (0,08%)
* Romowie: 2571 (0,07%)
* Ormianie: 1477 (0,04%)
* Inni: 6138 (0,18%)
* Niezidentyfikowani: 32 921 (0,94%)

Języki [edytuj]

Językiem urzędowym na Litwie jest bałtycki język litewski, będący językiem etnicznej większości litewskiej. Język litewski jest obok języka łotewskiego jedynym istniejącym przedstawicielem bałtyckiej grupy językowej. Ponadto w użyciu są języki mniejszości narodowych, głównie słowiańskie, takie jak polski, białoruski i rosyjski.

W gminach zamieszkanych przez duże skupiska mniejszości narodowych dopuszczony do użytku w urzędach i tablicach informacyjnych jest język mniejszości. W praktyce przestrzeganie tego przepisu nie jest rygorystycznie egzekwowane, a władze litewskie naruszają europejskie i dwustronne umowy w tej sprawie utrudniając korzystanie mniejszościom z praw językowych.

teraz czas na lekcje historii...

Na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. ze wschodu przybyli Indoeuropejczycy. Niektórzy badacze przyjmują, że właśnie wśród nich należy doszukiwać się przodków Bałtów, a więc także Litwinów. Wiele wskazuje również na to, że Bałtowie mogli przybyć na te tereny w czasie drugiej wielkiej migracji Indoeuropejczyków (ok. XII wiek p.n.e.).


Pierwsza wzmianka o Litwie pochodzi z 1009 roku. Do końca XIII wieku tereny Litwy zamieszkiwały liczne plemiona, które nie tworzyły zwartego organizmu państwowego. Dopiero od XIII wieku związkom plemiennym zaczęli przewodzić książęta (kunigasi) spośród których największe znaczenie mieli Ryngoldowiczowie, których najwybitniejszym przedstawicielem był Mendog (Mindaugas). Ok. 1235 roku, pod wpływem zagrożenia, najpierw ze strony zakonu kawalerów mieczowych (od 1202), a następnie zakonu krzyżackiego (od 1237 roku), Mendog zjednoczył litewskie plemiona i skupił władze w jednym ręku. W 1251 roku pod naciskiem zakonów, Mendog przyjął chrzest, a w 1253 otrzymał od papieża koronę i koronował się w Nowogródku. Panowanie Mendoga zakończyło się gwałtownie w 1263 roku zabójstwem władcy. Po śmierci władcy Litwini odrzucili chrześcijaństwo, państwo stało się ponownie celem krucjat. Pomimo długotrwałych wojen z zakonami rycerskimi, Wielkie Księstwo Litewskie rozrastało się szybko, Litwini podbili ziemie słowiańskie stanowiące tereny obecnej Białorusi, Ukrainy i fragmenty Polski oraz Rosji. Wielkie Księstwo Litewskie stało się największym państwem w Europie.

From: Kulfix

This Post:
00
144494.7 in reply to 144494.6
Date: 5/21/2010 11:11:28 AM
Overall Posts Rated:
44
...Litwini (Bałtowie) stanowili bardzo małą, liczebnie, grupę ludności na tle wszystkich mieszkańców swojego państwa. W związku z liczebną przewagą Słowian Wielkie Księstwo Litewskie przyjęło, zamiast litewskiego, jako urzędowy, język staroruski, a od XVII wieku polski.

Spadkobiercą starań Mendoga został w 1315 roku Giedymin (Gediminas), który rządził przez ponad 20 lat. Skuteczne rządy doprowadziły do umocnienia się państwa i dobrych stosunków z Królestwem Polskim. Synowie Giedymina, Olgierd i Kiejstut, sprawowali rządy od 1344 roku. Po śmierci Kiejstuta (1377) władzę objął syn Olgierda, Jagiełło (Jogaila). Wchodząc w sojusz z Polską, Jagiełło zgodził się przyjąć chrześcijaństwo, wziąć za żonę Jadwigę Andegaweńską i zostać królem Polski.
Zmiany terytorialne Litwy od XII wieku do czasów współczesnych

15 lipca 1410 roku pod Grunwaldem (Žalgiris) miała miejsce jedna z największych bitew europejskiego średniowiecza, w wyniku której rozgromiona została doszczętnie prawie cała armia krzyżacka, wspierana przez znamienitych rycerzy z całej Europy. Jest to jedno z największych zwycięstw militarnych w historii Polski i Litwy.

2 października 1413 została zawarta Unia horodelska, która wprowadziła instytucję odrębnego wielkiego księcia na Litwie, wspólne sejmy i zjazdy polsko-litewskie, urzędy wojewodów i kasztelanów na Litwie, a litewską szlachtę katolicką zrównała w prawach z polskimi rodami. Po tej unii Litwa staje się niezależnym politycznie państwem, na czele którego zasiada wielki książę. Pierwszym wielkim księciem był Witold (Vytautas), a każdy następny miał być wybierany w porozumieniu Litwinów z Polakami.
Litwa w granicach Rzeczypospolitej w roku 1600.

W 1569 roku podpisano dokument Unii lubelskiej, powołujący do życia Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Powstałe państwo miało charakter federalny.

XVII i XVIII wiek upłynęły Litwie pod znakiem wojen, w wyniku których Litwa stopniowo traciła swoje terytoria (wojna polsko-rosyjska 1654-1667, powstanie Chmielnickiego, najazd Szwedów). Kolejne wieki nie przyniosły Litwie dobrych czasów. Klęski żywiołowe, głód, zarazy, wojny domowe, wojna północna między Szwecją i Rosją, pustoszyły terytorium Litwy. Po ziemie osłabionej Rzeczypospolitej Obojga Narodów sięgnęli wreszcie sąsiedzi. W 1772 roku miał miejsce pierwszy rozbiór, w 1793 i 1795 kolejne dwa, po upadku powstania kościuszkowskiego, Litwa została ostatecznie podzielona pomiędzy Rosję (Auksztota i Żmudź) i Prusy (Suwalszczyzna).

From: Kulfix

This Post:
00
144494.8 in reply to 144494.7
Date: 5/21/2010 11:12:37 AM
Overall Posts Rated:
44
Powstanie styczniowe (1863) przyczyniło się do nasilenia represji wobec mieszkańców, zaczęto rusyfikować wsie i miasta. W 1883 roku zaczęto wydawać pierwsze litewskie czasopismo "Aušra" (jutrzenka), potem kolejne: "Šviesa” (światło), „Varpas" (dzwon) i „Ūkininkas" (rolnik). Po upadku powstania styczniowego rozpoczął się okres litewskiego odrodzenia narodowego i wzrastania antagonizmu polsko-litewskiego.

Z wybuchem I wojny światowej wiązano nadzieje, na odzyskanie niepodległości. We wrześniu 1917 roku w Wilnie wybrano Radę Litewską tzw. Tarybę. 16 lutego 1918 roku Taryba ogłosiła niepodległość i powstanie niepodległego Królestwa Litwy, w rzeczywistości częściowo uzależnionego od Niemiec, dzień ten jest obchodzony jako Dzień Odzyskania Niepodległości.

Taryba powołała rząd, przeciw któremu wystąpiła Komunistyczna Partia Litwy, tworząc Litewsko-Białoruską Republikę Socjalistyczną. Wojska Taryby, wspierane przez armię niemiecką, przystąpiły do kontrofensywy, a Wilno w walce z Armią Czerwoną zajęło Wojsko Polskie wiosną 1919 roku. Ostatecznie władzę nad Litwą przejęła Taryba. W związku z ofensywą Tuchaczewskiego latem 1920 roku Rosjanie zajęli Wilno, które przekazali Litwinom.

Litwa Środkowa

Jesienią 1920 roku polski gen. Lucjan Żeligowski, z polecenia naczelnego wodza, Józefa Piłsudskiego, wraz z dywizją litewsko-białoruską, złożoną z Polaków pochodzących z Wileńszczyzny, zorganizował tzw. bunt Żeligowskiego, wkraczając na tereny przekazane przez Sowietów Litwie i zajmując Wilno. Generał Żeligowski stworzył wówczas Litwę Środkową. Dnia 20 lutego 1922 roku Sejm Wileński uchwalił deklarację o połączeniu Litwy Środkowej z Polską.
Godło Litewskiej SRR

23 sierpnia 1939 roku III Rzesza i Związek Radziecki zawarły tajny układ (pakt Ribbentrop-Mołotow), który umieszczał Litwę w niemieckiej strefie wpływów. Ponieważ armie niemieckie znacznie przekroczyły na wschodzie ustaloną linię podziału Polski na Wiśle i Sanie, w ramach rekompensaty Hitler oddał Litwę w rosyjską strefę wpływów Związkowi Radzieckiemu. Dokonując licznych prowokacji granicznych 1940 ZSRR wysunął wobec Litwinów ultimatum, żądając utworzenia baz sowieckich na terytorium republiki. 15 czerwca 1940 150 tysięczna armia radziecka rozpoczęła okupację Litwy.

Okupacja niemiecka, dawała Litwie stosunkowo dużo wolności i praw. Część Litwinów służyła w formacjach wojskowych związanych z armią niemiecką (Szaulisi). Kolaboranci litewscy aktywnie pomagali nazistom w likwidacji mniejszości żydowskiej na Litwie. Latem 1944 roku Armia Czerwona wyparła Niemców i przywróciła władzę radziecką, z którą do 1952 roku walczyły litewskie oddziały partyzanckie. Rządy Stalina przyczyniły się do kolejnych represji i wysiedleń na masową skalę.
Były prezydent Litwy Algirdas Brazauskas

Pod koniec lat 80. rozpoczął się nowy okres odrodzenia narodowego na Litwie. 11 marca 1990 roku Litwa ogłosiła deklarację niepodległości, na co stanowczo zareagował Związek Radziecki wprowadzając na ulice Wilna czołgi. Jednak Litwini 17 września 1991 roku zostali przyjęci w poczet członków ONZ, a rok później odbyły się pierwsze wolne wybory do Sejmu.

W marcu 2004 Litwa stała się członkiem NATO, a 1 maja 2004, wraz z 9 innymi krajami, przyjęła członkostwo w Unii Europejskiej.

Na 2009 rok przypadły zakrojone na bardzo dużą skalę obchody Tysiąclecia Litwy.

From: Kulfix

This Post:
00
144494.9 in reply to 144494.8
Date: 5/21/2010 11:13:26 AM
Overall Posts Rated:
44
* 1 stycznia: Nowy Rok (Naujieji metai)
* 16 lutego: Dzień odbudowania Państwa Litewskiego (Lietuvos valstybės atkūrimo diena)
* 11 marca: Dzień odzyskania niepodległości Litwy (Lietuvos nepriklausomybės atkūrimo diena)
* niedziela i poniedziałek: Wielkanoc chrześcijańska (Velykos)
* 1 maja: Międzynarodowy Dzień Pracy (Tarptautinė darbo diena)
* 3 maja: Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja (poczynając od 2007)
* pierwsza niedziela maja: Dzień Matki (Motinos diena)
* 24 czerwca: Noc Świętojańska (Rasos lub inaczej Joninės), Narodzenie Jana Chrzciciela
* 6 lipca: Dzień Państwowy – Dzień Koronacji Króla Litwy Mendoga (Valstybės (Lietuvos karaliaus Mindaugo karūnavimo) diena)
* 15 sierpnia: Zielna (Žolinės), Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny (Švč. Mergelės Marijos ėmimo į dangų diena)
* 1 listopada: Dzień Wszystkich Świętych (Visų Šventųjų diena)
* 25-26 grudnia: Boże Narodzenie (Kalėdos)

Święta narodowe i religijne [edytuj]

Litwa jest jedynym krajem katolickim spośród byłych republik ZSRR.

* 6 stycznia: Trzech Króli (Trys karaliai)
* 25 stycznia: Środek zimy (Pusiaužiemis)
* 2 lutego: Gromnice (Grabnyčios), Dzień Perkuna (Perkūno diena), Ofiarowanie Pańskie („Kristaus Paaukojimo šventė")
* pomiędzy 5 lutego i 6 marca: Zapusty (Užgavėnės)
* następny dzień po Zapustach: Popielec (Pelenų diena)
* 1 kwietnia: Dzień kłamcy czyli Prima Aprilis (Melagio diena)
* od Zapustów do Wielkanocy: Wielki Post (Gavėnia)
* tydzień przed Wielkanocą: Niedziela palmowa (Verbų sekmadienis)
* 23 kwietnia: Jurginės, Dzień pastucha (Ganiklio diena)
* 8 maja: Św. Stanisława (Šv. Stanislovas), Cybulinis (Cibulinis)
* 13 maja: Dzień Miłości (Meilės diena), Święto bogini Miłdy (deivės Mildos verte)
* 6 tygodni po Wielkanocy: Szesztines (Šeštinės) czyli Wniebowstąpienie Pańskie (Kristaus dangun įžengimo šventė)
* 7 tygodni po Wielkanocy: Zielone Świątki (Sekminės)
* 8 września: Szilines (Šilinės) czyli Narodzenie Najświętszej Marii Panny (Švč. Mergelės Marijos gimimo diena)
* od końca listopada do Wigilii: Adwent (Adventas)
* 24 grudnia: Wigilia Bożego Narodzenia (Kūčios)

This Post:
00
144494.11 in reply to 144494.2
Date: 5/21/2010 2:46:59 PM
Overall Posts Rated:
22
Dziękuję za pomoc. Widzę, że przeanalizowałeś grę naszego przeciwnika, więc nie muszę tego czynić. Thx.

This Post:
00
144494.12 in reply to 144494.11
Date: 5/21/2010 3:18:23 PM
AC_Milan
IV.13
Overall Posts Rated:
231231
Wielkie dzięki za prezentację ;)

This Post:
00
144494.13 in reply to 144494.12
Date: 5/21/2010 3:18:54 PM
AC_Milan
IV.13
Overall Posts Rated:
231231
A jak u Ciebie z angielskim?

This Post:
00
144494.14 in reply to 144494.13
Date: 5/21/2010 3:27:07 PM
Overall Posts Rated:
3030
Miejmy nadzieję że nie tak jak u Gołoty (http://www.youtube.com/watch?v=4KxjD1AgNBg&feature=re...)

P.S W polskim zresztą Gołota nie lepszy (http://www.youtube.com/watch?v=K7vJaTrx3Bw)

This Post:
00
144494.15 in reply to 144494.13
Date: 5/21/2010 4:42:57 PM
Overall Posts Rated:
9494
Średnio, a co? Jakos zdania daje radę pisać i zrozumieć. Liczy się tylko mózg!

Advertisement