Powstanie styczniowe (1863) przyczyniło się do nasilenia represji wobec mieszkańców, zaczęto rusyfikować wsie i miasta. W 1883 roku zaczęto wydawać pierwsze litewskie czasopismo "Aušra" (jutrzenka), potem kolejne: "Šviesa” (światło), „Varpas" (dzwon) i „Ūkininkas" (rolnik). Po upadku powstania styczniowego rozpoczął się okres litewskiego odrodzenia narodowego i wzrastania antagonizmu polsko-litewskiego.
Z wybuchem I wojny światowej wiązano nadzieje, na odzyskanie niepodległości. We wrześniu 1917 roku w Wilnie wybrano Radę Litewską tzw. Tarybę. 16 lutego 1918 roku Taryba ogłosiła niepodległość i powstanie niepodległego Królestwa Litwy, w rzeczywistości częściowo uzależnionego od Niemiec, dzień ten jest obchodzony jako Dzień Odzyskania Niepodległości.
Taryba powołała rząd, przeciw któremu wystąpiła Komunistyczna Partia Litwy, tworząc Litewsko-Białoruską Republikę Socjalistyczną. Wojska Taryby, wspierane przez armię niemiecką, przystąpiły do kontrofensywy, a Wilno w walce z Armią Czerwoną zajęło Wojsko Polskie wiosną 1919 roku. Ostatecznie władzę nad Litwą przejęła Taryba. W związku z ofensywą Tuchaczewskiego latem 1920 roku Rosjanie zajęli Wilno, które przekazali Litwinom.
Litwa Środkowa
Jesienią 1920 roku polski gen. Lucjan Żeligowski, z polecenia naczelnego wodza, Józefa Piłsudskiego, wraz z dywizją litewsko-białoruską, złożoną z Polaków pochodzących z Wileńszczyzny, zorganizował tzw. bunt Żeligowskiego, wkraczając na tereny przekazane przez Sowietów Litwie i zajmując Wilno. Generał Żeligowski stworzył wówczas Litwę Środkową. Dnia 20 lutego 1922 roku Sejm Wileński uchwalił deklarację o połączeniu Litwy Środkowej z Polską.
Godło Litewskiej SRR
23 sierpnia 1939 roku III Rzesza i Związek Radziecki zawarły tajny układ (pakt Ribbentrop-Mołotow), który umieszczał Litwę w niemieckiej strefie wpływów. Ponieważ armie niemieckie znacznie przekroczyły na wschodzie ustaloną linię podziału Polski na Wiśle i Sanie, w ramach rekompensaty Hitler oddał Litwę w rosyjską strefę wpływów Związkowi Radzieckiemu. Dokonując licznych prowokacji granicznych 1940 ZSRR wysunął wobec Litwinów ultimatum, żądając utworzenia baz sowieckich na terytorium republiki. 15 czerwca 1940 150 tysięczna armia radziecka rozpoczęła okupację Litwy.
Okupacja niemiecka, dawała Litwie stosunkowo dużo wolności i praw. Część Litwinów służyła w formacjach wojskowych związanych z armią niemiecką (Szaulisi). Kolaboranci litewscy aktywnie pomagali nazistom w likwidacji mniejszości żydowskiej na Litwie. Latem 1944 roku Armia Czerwona wyparła Niemców i przywróciła władzę radziecką, z którą do 1952 roku walczyły litewskie oddziały partyzanckie. Rządy Stalina przyczyniły się do kolejnych represji i wysiedleń na masową skalę.
Były prezydent Litwy Algirdas Brazauskas
Pod koniec lat 80. rozpoczął się nowy okres odrodzenia narodowego na Litwie. 11 marca 1990 roku Litwa ogłosiła deklarację niepodległości, na co stanowczo zareagował Związek Radziecki wprowadzając na ulice Wilna czołgi. Jednak Litwini 17 września 1991 roku zostali przyjęci w poczet członków ONZ, a rok później odbyły się pierwsze wolne wybory do Sejmu.
W marcu 2004 Litwa stała się członkiem NATO, a 1 maja 2004, wraz z 9 innymi krajami, przyjęła członkostwo w Unii Europejskiej.
Na 2009 rok przypadły zakrojone na bardzo dużą skalę obchody Tysiąclecia Litwy.